در سال‌های اخیر، توجه ایران به انرژی‌های تجدیدپذیر به‌عنوان یک راهکار کلیدی برای تأمین برق و جبران ناترازی در شبکه انرژی کشور، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. با افزایش تقاضای انرژی و چالش‌های ناشی از تغییرات اقلیمی، سرمایه‌گذاری در منابع پاک مانند انرژی خورشیدی و بادی می‌تواند به کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی و بهبود امنیت انرژی کمک کند.
بر این اساس، توجه به آمار اقدامات انجام شده در زمینه احداث نیروگاه‌های تجدیدپذیر در نقاط مختلف کشور می‌تواند به شناسایی الگوهای موفق، ارزیابی عملکرد استان‌ها و تعیین اولویت‌های سرمایه‌گذاری کمک کند. این آمار نه‌تنها نشان‌دهنده پیشرفت‌های صورت‌گرفته در تأمین انرژی پاک و کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی است، بلکه می‌تواند به سیاست‌گذاران و تصمیم‌گیرندگان در تدوین برنامه‌های مؤثر و پایدار برای توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر یاری رساند. با توجه به آخرین آمارهای منتشر شده، استان‌های کرمان، قزوین، یزد، فارس و خراسان رضوی به‌عنوان پیشگامان این حوزه شناخته می‌شوند.
پیشتازی استان‌ها در ظرفیت نیروگاه‌های تجدیدپذیر
در حال حاضر، استان کرمان با ظرفیت نصب شده 171.3 مگاوات، در صدر جدول نیروگاه‌های تجدیدپذیر قرار دارد. این استان با تلاش‌های مستمر و سرمایه‌گذاری‌های کلان، توانسته است از استان قزوین که با ظرفیت 170.7 مگاوات در مقام دوم قرار دارد، پیشی بگیرد. استان یزد نیز با ظرفیت 135.2 مگاوات در جایگاه سوم قرار دارد و با استفاده از فناوری‌های نوین و توسعه زیرساخت‌ها، به یکی از مراکز مهم تولید انرژی پاک تبدیل شده است.
در ادامه، استان فارس با ظرفیت 99.02 مگاوات و خراسان رضوی با 88.26 مگاوات به ترتیب در رتبه‌های چهارم و پنجم قرار دارند. این تغییرات به‌وضوح نشان‌دهنده پتانسیل بالای استان‌ها در بهره‌برداری از منابع انرژی تجدیدپذیر و رقابت سالم میان آن‌هاست که می‌تواند به ارتقاء کیفیت و کمیت تولید انرژی پاک منجر شود.
سهم انرژی خورشیدی در تولید برق
یکی از نکات قابل توجه در این گزارش، سهم قابل توجه انرژی خورشیدی در ترکیب انرژی‌های تجدیدپذیر کشور است. ظرفیت نیروگاه‌های خورشیدی، شامل نیروگاه‌های کوچک و بزرگ مقیاس، مجموعاً به 805.33 مگاوات می‌رسد که معادل 61 درصد از کل ظرفیت نیروگاه‌های پاک کشور را تشکیل می‌دهد. این آمار نشان‌دهنده اهمیت و نقش کلیدی انرژی خورشیدی در تأمین برق کشور و کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی است.
از ابتدای سال جاری، سهم انواع نیروگاه‌های پاک و تجدیدپذیر از تأمین برق کشور به تفکیک به‌شرح زیر بوده است: نیروگاه‌های خورشیدی با تولید 7852 میلیون کیلووات ساعت، بیشترین سهم را دارند. پس از آن، نیروگاه‌های بادی با تولید 7604 میلیون کیلووات ساعت و نیروگاه‌های برق آبی با تولید 1463 میلیون کیلووات ساعت قرار دارند. این آمار به‌خوبی نشان می‌دهد که انرژی‌های تجدیدپذیر، به‌ویژه انرژی خورشیدی، نقش بسزایی در تأمین نیازهای انرژی کشور دارند.
از مزایای انرژی خورشیدی می‌توان به کاهش آلودگی هوا، کاهش هزینه‌های انرژی و ایجاد اشتغال در صنایع مرتبط اشاره کرد. با توجه به موقعیت جغرافیایی ایران و تابش مناسب آفتاب در اکثر مناطق کشور، پتانسیل بالایی برای توسعه انرژی خورشیدی وجود دارد. این نوع انرژی نه‌تنها به حفظ محیط‌زیست کمک می‌کند، بلکه می‌تواند به‌عنوان یک منبع پایدار و قابل اعتماد در تأمین انرژی کشور محسوب شود.
چشم‌انداز آینده
در نهایت، با توجه به آمار و اطلاعات موجود، به‌نظر می‌رسد ایران با بهره‌برداری بهینه از منابع تجدیدپذیر، به‌ویژه انرژی خورشیدی، می‌تواند به‌عنوان یک الگوی موفق در منطقه و جهان شناخته شود. سرمایه‌گذاری در این حوزه نه‌تنها به توسعه اقتصادی کشور کمک می‌کند، بلکه می‌تواند به آینده‌ای پایدارتر و سبزتر منجر شود.
توسعه نیروگاه‌های تجدیدپذیر به‌ویژه در شرایط کنونی که جهان به‌سمت کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی حرکت می‌کند، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. به‌طور کلی، توجه به انرژی‌های تجدیدپذیر و تلاش برای افزایش ظرفیت تولید آن‌ها می‌تواند به‌عنوان یک استراتژی کلیدی در راستای حفظ محیط‌زیست و بهبود کیفیت زندگی مردم مطرح شود.
لازم به ذکر است که تحلیل فوق توسط شرکت مانا انرژی پاک، بر پایه گزارش منتشر شده توسط ساتبا(سازمان انرژی های تجدیدپذیر و بهره وری انرژی برق) ارائه شده است.