با توجه به تغییرات اقلیمی و نیاز به کاهش وابستگی به سوخت های فسیلی، توجه به انرژی های تجدیدپذیر و پاک بیش از پیش ضروری به نظر می‌رسد. این گزارش به بررسی ظرفیت نیروگاه های تجدیدپذیر نصب شده در استان های مختلف کشور و سهم انواع نیروگاه ها در تولید برق پاک از ابتدای سال ۱۴۰۳ تا پایان تیر ماه می‌پردازد.
ظرفیت نیروگاه های تجدیدپذیر نصب شده تا تیرماه
در پایان خرداد ۱۴۰۳، استان قزوین با ظرفیت ۱۷۰/۴ مگاوات به عنوان پیشرو در زمینه نصب نیروگاه های تجدیدپذیر شناخته می‌شود. این استان با توجه به منابع طبیعی خود، به ویژه در زمینه انرژی خورشیدی و بادی، توانسته است به این موفقیت دست یابد.
استان کرمان در رتبه دوم قرار دارد و با ظرفیت ۱۴۵/۰۴ مگاوات، نقش مهمی در تأمین انرژی های تجدیدپذیر ایفا می‌کند. این استان نیز با بهره گیری از شرایط جغرافیایی مناسب و سرمایه گذاری های انجام شده، موفق به ایجاد زیرساخت های لازم برای تولید انرژی پاک شده است.
استان یزد با ظرفیت ۱۱۰/۱۲ مگاوات، در جایگاه سوم قرار دارد. این استان با استفاده از فناوری های نوین و سرمایه گذاری در پروژه های تجدیدپذیر، به یکی از مراکز مهم تولید انرژی پاک در کشور تبدیل شده است.
استان فارس با ۹۹/۲۹ مگاوات و استان خراسان رضوی با ۸۶/۷۵ مگاوات به ترتیب در رتبه های چهارم و پنجم قرار دارند. این استان ها نیز با توجه به زیرساخت های موجود و پتانسیل های طبیعی، به توسعه انرژی های تجدیدپذیر کمک شایانی کرده اند.
سهم نیروگاه های تجدیدپذیر از تولید برق پاک
با توجه به آمارهای ارائه شده، مشاهده می شود که نیروگاه های خورشیدی اعم از نیروگاه های بزرگ مقیاس و انشعابی با ۶۰ درصد ظرفیت کل نیروگاه های تجدیدپذیر نصب شده یعنی معادل ۷۳۶/۵ مگاوات، بیشترین سهم را در تولید برق پاک دارند. این نیروگاه ها از ابتدای سال جاری ۴۴۳۷ میلیون کیلووات ساعت تولید برق داشته اند. این موضوع نشان دهنده پتانسیل بالای ایران در استفاده از انرژی خورشیدی است. با توجه به شرایط جغرافیایی و اقلیمی کشور، می توان انتظار داشت که در آینده نزدیک، سهم نیروگاه های خورشیدی افزایش یابد.
شایان ذکر است، نیروگاه‌های انشعابی با ۱۵ درصد از ظرفیت کل نیروگاه های تجدیدپذیر ایران، به عنوان یکی از گزینه‌های مناسب برای تأمین انرژی در مناطق دورافتاده و غیرمتمرکز، نقش ویژه ای داشته اند. سهم تولید نیروگاه های تجدیدپذیر انشعابی در چهارماه ابتدایی سال در حدود ۱۰۶۰ میلیون کیلووات ساعت بوده است. این نوع از نیروگاه ها می توانند به تأمین انرژی در مناطق کم برخوردار کمک کنند و به کاهش وابستگی به شبکه های برق سراسری کمک نمایند.
نیروگاه های بادی نیز با سهم ۳۰ درصدی از ظرفیت نیروگاه های تجدیدپذیر، در جایگاه دوم میزان برق تولیدی از ابتدای سال ۱۴۰۳ قرار دارند. ظرفیت نیروگاه های بادی نصب شده تاکنون معادل ۳۶۶/۳ مگاوات و میزان برق تولیدی آنها در چهارماه نخست سال برابر با ۴۱۱۱ میلیون کیلووات ساعت بوده است. این نوع از نیروگاه ها در مناطق بادخیز، به عنوان یکی از گزینه های مناسب برای تولید انرژی پاک شناخته می شوند.
نیروگاه های برق آبی با ۸ درصد از کل ظرفیت تجدیدپذیرهای ایران، سهم کمتری در تولید برق پاک دارند، اما همچنان به عنوان یک منبع پایدار و قابل اعتماد در تأمین انرژی مورد توجه قرار می گیرند. این نیروگاه ها از ابتدای سال ۱۴۰۳ تا کنون ۹۲۷ میلیون کیلووات ساعت انرژی تولید کرده اند.
نیروگاه های زیست توده و توربین های انبساطی هر یک با ۱ درصد از ظرفیت نصب شده، سهم ناچیزی در تولید برق پاک دارند. این موضوع نشان دهنده نیاز به سرمایه گذاری و توسعه بیشتر در این بخش ها است. با توجه به آمارهای ارائه شده، می توان گفت که ایران در مسیر توسعه انرژی های تجدیدپذیر قرار دارد. استان های پیشرو در این زمینه نشان دهنده پتانسیل بالای کشور در استفاده از منابع طبیعی و تجدیدپذیر هستند.
پتانسیل انرژی خورشیدی در ایران
ایران در منطقه‌ای قرار دارد که به طور متوسط از بیش از ۳۰۰ روز آفتابی در سال برخوردار است. این ویژگی باعث می‌شود که پتانسیل تولید انرژی خورشیدی در کشور بسیار بالا باشد. به طور متوسط، ایران روزانه حدود ۵-۷ کیلووات ساعت انرژی خورشیدی در هر متر مربع دریافت می‌کند. این میزان تابش خورشیدی، این منطقه را به یکی از مکان ها با بهترین شرایط برای توسعه فناوری‌های انرژی خورشیدی تبدیل کرده است. با توجه به نیاز روزافزون به انرژی پاک و پایدار، سرمایه گذاری در این بخش باید افزایش یابد تا بتوان به اهداف بلندمدت کشور در زمینه انرژی های تجدیدپذیر دست یافت.
توسعه نیروگاه های تجدیدپذیر نه تنها به کاهش آلودگی محیط زیست کمک می کند، بلکه می تواند به ایجاد اشتغال و رونق اقتصادی در مناطق مختلف کشور نیز منجر شود. به همین دلیل، توجه به این حوزه باید در اولویت برنامه ریزی های اقتصادی و اجتماعی قرار گیرد.
لازم به ذکر است که تحلیل ارائه شده توسط شرکت مانا انرژی پاک، بر پایه گزارش منتشر شده توسط ساتبا(سازمان انرژی های تجدیدپذیر و بهره وری انرژی برق) تهیه شده است.
جهت دانلود گزارش آماری ماهانه انرژی های تجدیدپذیر- تیر ماه ۱۴۰۳ کلیک کنید